"Dit KERKGEBOUW, gewijd aan Sint Antonius van Padua maar beter bekend onder de naam "Cenakelkerk", is in 1913-1915 in opdracht van de Heilig-Land-Stichting gebouwd naar ontwerp van J. Stuyt (assistent tekenaar J. Margry) in samenwerking met beeldend kunstenaar P. Gerrits. In de periode 1921-1932 is het INTERIEUR door P. Gerrits voorzien van mozaïeken en schilderingen. Aanvankelijk verleende Mgr. W. van de Ven de opdracht aan architect Jos. Margry in verband met diens goede contacten met de Rotterdamse mecenas Grewen (stichter van het St. Antoniusfonds). Na het overlijden van Margry werd door Suys, die inmiddels tot bouwpastoor was benoemd, de ervaren architect J. Stuyt benoemd tot hoofdarchitect. De zoon van de overleden Margry stond hem bij als assistent tekenaar. Nadat in februari 1913 de definitieve bouwplaats voor de kerk bekend is, komt in juni 1913 het definitieve ontwerp gereed. Op 7 september 1913 wordt het contract getekend met aannemer Jac. van Groenedaal uit Breda voor de bouw van "kerk met torens en koepel, sacristie, klooster en pastorie met museum, de verbindingsgangen etc.". Verantwoordelijk voor de gewapend betonconstructie van de koepel, met de voor die tijd uitzonderlijke doorsnede van ca. 14,5 meter, was ir J. Wiebenga van de uitvoerende Bredase firma Stulemeijer. De inzegening van de kerk vond plaats op 6 januari 1915 en de consecratie op 11 juni 1915.
De Cenakelkerk had in hoofdzaak drie functies. Allereerst was het een bedevaartskerk omdat de Cenakel (dat wil zeggen de zaal van het Laatste Avondmaal) één van de plaatsen was die de pelgrim op zijn gang over de Heilig-Land-Stichting aandeed. Toen eenmaal de mozaïeken en schilderingen in het interieur klaar waren, werd in de rondgang het accent bij de cenakelkerk verschoven van het Laatste Avondmaal naar gebeurtenissen die plaatsvonden na de verrijzenis. Bij een grote toestroom van pelgrims konden deze op het voorplein worden toegesproken vanaf de loggia in de voorgevel. Voorts vond in deze kerk de altijddurende aanbidding van het H. Hart plaats in een grote aanbiddingskapel overeenkomstig de Cenakelkerk van Jeruzalem. Deze taak werd aanvankelijk toevertrouwd aan de Filles du Coeur de Jesus en vanaf 1928 overgedragen aan de zusters Kanunnikessen van het H. Graf. Tevens deed de Cenakelkerk dienst als parochiekerk voor de gelovigen van de Meerwijk. Tegenwoordig vervult de Cenakelkerk alleen deze laatste functie. De Cenakelkerk is gesitueerd tussen het klooster "Casa Nova" en de pastorie waarmee hij verbonden is door gangen. Hogerop aan de oostzijde van de kerk bevindt zich de rooms-katholieke begraafplaats. Aan de westzijde is een groot voorplein aangelegd. Hadden deze gebouwen oorspronkelijk nog een cruciale betekenis binnen de doelstelling en opzet van de Heilig-Land-Stichting, thans maken zij geen onderdeel meer uit van het huidige Bijbels Openluchtmuseum en functioneren de kerk en de pastorie als een zelfstandig parochiecomplex.
Omschrijving
De Cenakelkerk combineert een axiale opzet met een als centraalbouw opgevat en met een koepel overwelfd schip. Van west naar oost bestaat de PLATTEGROND achtereenvolgens uit: een portaal tussen twee torens; een voorschip met aan weerszijden een kapel; een achtzijdig schip met drie cirkelvormige kapellen aan de noord- en zuidzijde; een rechthoekig koor geflankeerd door nevenruimtes; een halfronde absis en daaromheen gebogen sacristie.
Waardering
KERKGEBOUW uit 1913-1915 met rijk uitgevoerd INTERIEUR uit de periode 1921-1932.
- Van architectuur- en kunsthistorische waarde als essentieel onderdeel van een verzameling gebouwen en objecten in oosterse stijl (qua ontwerp, materiaalgebruik en/of detaillering) die te samen het complex Heilig-Land-Stichting vormen. Het object valt op door de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, zoals een opmerkelijke vormgeving, bijzonder materiaalgebruik en een zorgvuldige detaillering. Vernieuwend voor de tijd van ontstaan is de koepel van gewapend beton en de kerkplattegrond (combinatie van axiale opzet en centraalbouw). De Cenakelkerk is een goed en vrij gaaf voorbeeld van het werk dat architect J. Stuyt maakte in opdracht van de Heilig-Land-Stichting. Het object is van bijzondere betekenis voor het oeuvre van architect J. Stuyt èn voor de landelijke architectuurgeschiedenis. De Cenakelkerk bevat voorts een zeer rijke uitmonstering naar ontwerp van beeldend kunstenaar P. Gerrits.
- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van het complex Heilig-Land-Stichting dat cultuur- en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het object is van bijzondere betekenis wegens de landschappelijk fraaie situering.
- Van cultuurhistorische waarde als essentieel onderdeel van het complex Heilig-Land-Stichting dat een bijzondere en tevens zeldzame uitdrukking vormt van een religieuze ontwikkeling."
(
visit link)
Eng
This CHURCH BUILDING, dedicated to Saint Anthony of Padua but better known as the "Cenakel Church", was built in 1913-1915 by order of the Heilig-Land-Stichting after a design by J. Stuyt (assistant draftsman J. Margry) in collaboration with visual artist P. Gerrits. In the period 1921-1932 the INTERIEUR was provided with mosaics and paintings by P. Gerrits. Initially, Msgr. W. van de Ven commissioned architect Jos. Margry in connection with his good contacts with the Rotterdam patron Grewen (founder of the St. Antonius Fund). After Margry's death, Suys, who had meanwhile been appointed construction pastor, appointed the experienced architect J. Stuyt as chief architect. The son of the deceased Margry assisted him as an assistant draftsman. After the final construction site for the church was known in February 1913, the final design was completed in June 1913. On September 7, 1913, the contract is signed with contractor Jac. van Groenedaal from Breda for the construction of "church with towers and dome, sacristy, monastery and presbytery with museum, the connecting corridors, etc.". Responsible for the reinforced concrete construction of the dome, with the exceptional diameter of approx. 14.5 meters for that time, was J. Wiebenga of the executive firm Stulemeijer from Breda. The consecration of the church took place on January 6, 1915 and the consecration on June 11, 1915.
The Cenakelkerk mainly had three functions. First of all, it was a pilgrimage church because the Cenacle (that is, the room of the Last Supper) was one of the places the pilgrim passed on his way across the Holy Land Foundation. Once the mosaics and paintings in the interior were completed, the emphasis in the tour of the Cenacle Church shifted from the Last Supper to events that took place after the Resurrection. When there was a large influx of pilgrims, they could be addressed on the forecourt from the loggia in the front facade. Furthermore, in this church the perpetual adoration of the Sacred Heart took place in a large adoration chapel similar to the Cenacle Church of Jerusalem. This task was initially entrusted to the Filles du Coeur de Jesus and from 1928 onwards to the Canonesses of the Holy Sepulchre. The Cenakelkerk also served as a parish church for the believers of the Meerwijk. Today, the Cenacle Church only fulfills this last function. The Cenakelkerk is situated between the monastery "Casa Nova" and the presbytery to which it is connected by corridors. Higher up on the east side of the church is the Roman Catholic cemetery. A large forecourt has been laid out on the west side. While these buildings originally had a crucial significance within the purpose and set-up of the Holy Land Foundation, they are no longer part of the current Biblical Open Air Museum and the church and presbytery function as an independent parish complex.
Description
The Cenakelkerk combines an axial design with a central nave and vaulted with a dome. From west to east, the PLAN consists successively of: a portal between two towers; a forecastle with a chapel on either side; an eight-sided nave with three circular chapels on the north and south sides; a rectangular choir flanked by ancillary spaces; a semicircular apse and an arched sacristy around it.
Description
The Cenakelkerk combines an axial design with a central nave and vaulted with a dome. From west to east, the PLAN consists successively of: a portal between two towers; a forecastle with a chapel on either side; an eight-sided nave with three circular chapels on the north and south sides; a rectangular choir flanked by ancillary spaces; a semicircular apse and an arched sacristy around it.
Valuation
CHURCH BUILDING from 1913-1915 with lavishly executed INTERIOR from the period 1921-1932.
- Of architectural and art-historical value as an essential part of a collection of buildings and objects in oriental style (in terms of design, use of materials and/or detailing) that together form the Heilig-Land-Stichting complex. The object stands out because of the high-quality aesthetic qualities of the design, such as a remarkable design, special use of materials and careful detailing. The dome of reinforced concrete and the church floor plan (combination of axial design and central construction) are innovative for the time of its construction. The Cenakelkerk is a good and fairly intact example of the work that architect J. Stuyt made for the Heilig-Land-Stichting. The object is of special significance to the oeuvre of architect J. Stuyt and to national architectural history. The Cenakelkerk also contains a very rich decoration after a design by visual artist P. Gerrits.
- Of urban value as an essential part of the Heilig-Land-Stichting complex, which is of national importance from a cultural and architectural point of view. The object is of special significance because of its scenic location.
- Of cultural-historical value as an essential part of the Heilig-Land-Stichting complex, which forms a special and also rare expression of a religious development."
(
visit link)