Exodus is het tweede bijbelboek en verwijst naar de uittocht van het volk Israël uit de slavernij van Egypte om naar het door God beloofde land te gaan.
In de wijde omgeving van Arnhem is tijdens de WWII ook een exodus geweest toen de hele omgeving geëvacueerd werd door de Duitsers omdat de omgeving een aantal maanden frontlinie van de gevechten was.
Vanuit Huissen wordt jaarlijks een wandeltocht georganiseerd om deze uittocht uit het gebied te gedenken.
"Bijzonder verhaal: Exodus Arnhem
Na de mislukking van de Slag om Arnhem in september 1944 was de opmars van de geallieerden een halt toegeroepen. Al tijdens de Slag om Arnhem vluchtten veel mensen, en daarna kreeg iedereen opdracht van de Duitse bezetter om te vertrekken uit het gebied.
Het bevel om Arnhem te verlaten werd op straat gekalkt: ‘Gebied moet voor 20 uur heden avond worden geëvacueerd. Toegang verboden op straffe des doods’
Arnhemmers werden geadviseerd te evacueren naar het noorden, richting Ede en Apeldoorn. De vluchtenlingenstroom moest voor het grootste deel bij de buurtschap De Praets de rivier de Rijn oversteken. De gewone veren waren niet meer beschikbaar, daarom waren de mensen afhankelijk van geïmproviseerde overtochtsmogelijkheden. Deze uittocht uit Arnhem wordt ook wel de Exodus genoemd. Er kwamen toen 40.000 Arnhemmers naar Apeldoorn om hier onderdak te zoeken bij ongeveer 70.000 Apeldoorners. De vluchtelingen uit Arnhem werden ondergebracht bij Apeldoornse gezinnen, in eerste instantie voor een periode van drie weken.
Hennie Buitenhuis (1933), een boerenzoon van toen elf jaar, schrijft beeldend:
'' Een stad met tienduizenden inwoners stroomde leeg. Lange rijen mensen gingen fietsend, lopend, bepakt en beladen met de hoognodige spullen in een kinderwegen, soms half ziek of strompelend achter een karretje, richting Apeldoorn en verder. De zieken werden in karren gereden. Een lange eindeloze stoet van berooide vluchtelingen die al hun bezittingen hadden nagelaten. ''
Uiteindelijk is de periode dat de Arnhemmers hier verbleven acht maanden geworden, omdat de operatie Market Garden mislukte. Dit zorgde voor bijna een verdubbeling van het aantal inwoners van Apeldoorn. De geallieerden moesten halt houden omdat zij niet door de linies heen kwamen. Daardoor waren zij genoodzaakt te wachten tot het voorjaar van 1945 om het nogmaals te proberen. Omdat het mislukte om door te stoten naar het Noorden werd Nederland in de hongerwinter gestort.
De bevrijding
De bevrijding van Apeldoorn begon in de middag van 13 april 1945. Na 5 jaar bezetting was het eindelijk zo ver: op 17 april 1945 werd Apeldoorn volledig bevrijd. In het centrum is er bijna geen doorkomen meer aan, want de straten zijn vol blije bezoners en doortrekkende geallieerde troepen. Zo duurde het tot in de middag voordat de Canadezen uit de stad via de Amersfoortseweg de opmars konden voortzetten.
Toen de Arnhemmers na de bevrijding in hun stad terugkeerden vonden ze daar een woestenij: wat niet was weggebombardeerd was vernield, geroofd, onherstelbaar beschadigd."
(
visit link)