De Ned. Herv. Kerk (H. Machutus), herbouwd op de muren en enige zuilen ener in 1901 afgebrande kerk, is een kruiskerk van baksteen met reuzemoppen, bestaande uit een westtoren (XIV A, bovendeel XVc); een schip (XIV) met twee, ten oosten 3/8 gesloten jongere zijbeuken (XV, hersteld in 1906), van welke de zuidelijke breder is dan de middenbeuk; een dwarspand; en een 5/12 gesloten koor. Tegen de eerste travee van de noordbeuk, boogaanzetten van een verdwenen kapel. Aan de westkant een portaal in de derde travee. In de zuidmuur van het koor een gedicht poortje. Het middelste koorvenster is gedicht ten behoeve van een grafmonument. De zijbeuken zijn van het middenschip gescheiden door achtkante pijlers, waarvan de twee noordelijke tegenover de ingang in 1901 hersteld zijn in de oorspronkelijke ronde vorm. De half ingebouwde toren van baksteen, staat op een voet van turfsteen (waarschijnlijk van een ouder gebouw afkomstig). Inwendig: modern gewelf (1910) en op de oude draagsteentjes. De kerk bezit: Voorlezerslezenaar (XVIId); Zerk (1602); wit marmeren epitaaf van admiraal Pieterson (plm 1723) door Dirk Seunties. Gerestaureerd in 1883 en 1906. Gedenkplaat (XVIIIc) van vice-admiraal Jacobus Pieterson (plm 1764). Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van Petit en Fritsen, 1907, diam. 127,3 cm en een moderne klok. Tweeklaviers mechanisch orgel gemaakt in 1904 door L. van Dam, uitgebreid in 1958 door de firma Leeflang uit Apeldoorn.
Bron: Rijksmonumentenregister
De Hervormde kerk in de Nederlandse plaats Monster is een hallenkerk, gebouwd in de 14e en de 15e eeuw. De toren dateert uit de 14e eeuw en het schip tussen de periode van 1400 en 1450. De kerk is echter aanmerkelijk eerder gesticht; oudste teruggevonden restanten dateren uit de 11e eeuw. Het gebouw is in de loop van de tijd uitgebreid en heeft omstreeks 1450 zijn huidige omvang gekregen. De kerk was gewijd aan Sint-Machutus. Het gebouw is een rijksmonument.
De parochie ten dienste waarvan de kerk stond was een van de oude middeleeuwse parochies in het Westland en omvatte een veel groter gebied dan het huidige dorp Monster. Ze strekte zich ongeveer uit van Wassenaar tot Hoek van Holland. De parochies van Den Haag en 's-Gravenzande zijn later afgesplitst van Monster.
Eigendom
Oorspronkelijk was de kerk een 'eigen kerk'. Dit betekende dat de kerk het persoonlijke eigendom was van de lokale adel. Die gaf toestemming voor de oprichting en zorgde voor de financiering van het eerste gebouw. Het erfelijk geslacht was patroon van de kerk en had het recht om de pastoor, de kapelaan en de koster te benoemen. De kerk had een grote invloed op de plaatselijke samenleving en vormde zo een belangrijke lokale machtsbasis. Door de steeds groter wordende invloed van de graven van Holland, werd het plaatselijke geslacht genoodzaakt om zijn rechten met betrekking tot de parochie en het godshuis over te dragen. De kerk kwam hierna in bezit van verschillende geestelijke ordes. Zo was rond 1550 de abt van de Norbertijnerabdij in Middelburg degene, die de pastoor in Monster aanwees.
Een bekende pastoor was Adriaan Janszen ofwel Adrianus Becanus. Hij werd in 1572 door watergeuzen gevangengenomen en met achttien andere geestelijken vermoord in Den Briel. Deze martelaren van Gorcum zouden in 1867 door de Rooms-Katholieke Kerk heilig worden verklaard.
Brand
Op 13 juli 1901 ontstond er bij loodgieterswerkzaamheden brand aan het dak van de kerk. Direct werd de brandspuit opgeroepen die gestationeerd was in de buurt van de kerk. Ook de brandspuit van Poeldijk kwam te hulp. Vanwege het gevaar van overslag op woningen in de buurt riep het gemeentebestuur via een telegram ook de brandweer van Den Haag te hulp. Ondanks de rieten daken zijn er geen huizen in vlammen opgegaan. De kerk brandde bijna volledig uit, alleen de muren en de toren bleven staan. Ook de torenspits was afgebrand.
De kerk werd na de brand herbouwd en in 1902 weer in gebruik genomen. De toren is gerestaureerd in de jaren 1906 - 1907.
Bron: Wikipedia (
visit link)