Watertoren - Gouda, NL
Posted by: 
Team Boon
N 52° 00.080 E 004° 42.270
31U E 617007 N 5762558
[NL]
Deze beeldbepalende watertoren is gebouwd in 1883, heeft een hoogte van 33,15 meter en ooit een waterreservoir van 300 m3.
[EN]
This iconic water tower was built in 1883, has a height of 33.15 meters and once had a water reservoir of 300 m3.
Waymark Code: WM1321Z
Location: Zuid-Holland, Netherlands
Date Posted: 08/29/2020
Views: 4
[NL]
Tot ver in de negentiende eeuw was het gebruikelijk het drinkwater uit de stadsgrachten te halen. In Amsterdam was men daarmee in de achttiende eeuw gestopt en werd door de "Verschwater-sociëteit" water uit de Vecht per schip aangevoerd.
Rond 1850 ontdekte men bovendien het verband dat bestond tussen verontreinigd drinkwater en het ontstaan van besmettelijke ziekten. Het aanleggen van een gesloten leidingnet en het zuiveren van het water met behulp van filter bedden vormden belangrijke verbeteringen van de hygiëne. De aanleg van een waterleidingnet was technisch gezien mogelijk door de vooruitgang als gevolg van de industriële revolutie. Men beschikte nu over stalen buizen en voor het aandrijven van de pompen konden stoommachines worden gebruikt. Regionale waterleidingbedrijven deden snel hun intrede. Met behulp van een hooggeplaatst reservoir kon de benodigde druk op het leidingstelsel worden verkregen en bovendien een reservevoorraad water worden opgebouwd. Het reservoir plaatste men waar mogelijk op een hooggelegen punt in het landschap.
De Goudse watertoren werd in 1883 in opdracht van de NV Goudsche Waterleiding Maatschappij gebouwd. De toren werd ontworpen door architect J. Schotel (1845-1912) in de neoromaanse stijl. Schotel was specialist op het gebied van utiliteitsbouw en ontwierp tussen 1883 en 1911 in heel Nederland zestien watertorens. De Goudse watertoren was de eerste in de reeks en de toen gangbare neoromaanse stijl sloot aan bij de oude generatie watertorens, die het karakter van een 'waterkasteel of chateau d'eau' hadden. De toren is een representatief voorbeeld van die oudste generatie watertorens. Het zijn vaak zware brede torens met ijzeren vlakbodemreservoirs, zonder een sterke uitkraging ter plaatse van het reservoir. De bovenbouw kraagt slechts iets uit en de reservoirwand staat daardoor bijna loodrecht in de gemetselde toren schacht.
Kenmerkend voor alle torens van Schotel is de aandacht die hij besteedde aan de vormgeving en de detaillering van zijn ontwerpen. Ook bij de Goudse toren is aandacht besteed aan de verlevendiging van bijvoorbeeld de bakstenen wand. Zo zijn de schacht en het basement onderverdeeld in tien rond boogvormige spaarvelden waarin telkens een rondboogvenster.
Ook het tienzijdig tentdak is behoorlijk imposant: bedekt met koperen platen en met een overstek dat rust op sierlijke houten korbelen. Schotel volgde in de meeste gevallen de heersende opvattingen en architectuurstromingen waardoor zijn werk een representatief beeld geeft van de architectonische ontwikkeling van watertorens tussen 1883-1911.
Tegenwoordig worden nauwelijks of geen nieuwe torens meer gebouwd. In plaats daarvan gebruikt men mechanische systemen om de druk op het leidingnet op te bouwen. Veel watertorens worden door "deze ontwikkeling met afbraak bedreigd, maar gelukkig niet overal. De Goudse watertoren is in 1970 voor het laatst gerestaureerd en was tot 1993 in gebruik. Het drinkwaterbedrijf Hydron Zuid-Holland (sinds 1 december 2005 Oasen geheten) heeft in 2003 de watertoren in Gouda verkocht aan een bedrijf dat draadloze apparatuur maakt. Een verbouwing was niet nodig, de begane grond van de toren en het bijgebouw konden meteen in gebruik worden genomen. Verder heeft het drinkwaterbedrijf de grond links en rechts van de toren verkocht ten behoeve van woningbouw. De toren heeft de status rijksmonument.
[EN]
Until well into the nineteenth century, drinking water could be obtained from the city canals. In Amsterdam this was stopped in the eighteenth century and water from the Vecht was brought in by barge by the "Verschwater society".
In addition, around 1850 men discovered the link between drinking water pollution and the development of infectious diseases. The construction of a closed pipeline network and the purification of the water with the help of filter beds were improvements in hygiene. The construction of a water supply network was technically possible due to the progress made by the industrial revolution. Steel pipes are now being discussed and steam engines could be used to drive the pumps. Regional water companies quickly made their appearance. With the aid of a high-positioned reservoir, the pressure on the pipe system could be obtained and, moreover, a reserve supply of water could be built up. The reservoir placed men at a high point in the landscape whenever possible.
The Goudse water tower was built in 1883 by order of NV Goudsche Waterleiding Maatschappij. The tower was designed by architect J. Schotel (1845-1912) in the neo-Romanesque style. Schotel was a specialist in the field of non-residential construction and designed sixteen water towers throughout the Netherlands between 1883 and 1911. The Gouda water tower was the first in the series and the then common Romanesque style was in keeping with the old generation of water towers, which had the character of a 'water castle or chateau d'eau'. The tower is a representative example of that oldest generation of water towers. They are often heavy, broad towers with flat-bottomed iron reservoirs, without a strong cantilever at the location of the reservoir. The superstructure cantilevers slightly and the reservoir wall is almost perpendicular to the masonry tower shaft.
Characteristic of all of the towers of Schotel is the attention he pays to the design and detailing of his designs. Attention has also been paid to the reinforcement of the brick wall at the Gouda tower. For example, the shaft and the basement are subdivided into ten round-arched saving fields, each with a round-arch window.
The ten-sided tent roof is also quite impressive: covered with copper plates and with an overhang that rusts on elegant wooden corbels. In most cases, Schotel sets out the prevailing views and architectural movements, so that his work provides a representative picture of the architectural development of water towers between 1883-1911.
Nowadays hardly any new towers are built anymore. Instead, men use mechanical systems to build pressure on the pipeline network. Many water towers are threatened by "this development with demolition, but fortunately not everywhere. The Gouda water tower was last restored in 1970 and was in use until 1993. The drinking water company Hydron Zuid-Holland (since December 1, 2005 called Oasen) has in 2003 sold the water tower in Gouda to a company that makes wireless equipment. Renovation was not necessary, the ground floor of the tower and the outbuilding could be taken into use immediately. Furthermore, the drinking water company sold the ground to the left and right of the tower for of housing The tower has the status of a national monument.
Bron/Source: Historische vereniging Gouda
Visit Instructions:
To post a log for your visit to a "Water Tower" waymark you must post "two" (2) photos of the "Water Tower". Include any information you wish to share about your visit. Any log deemed not authentic will be dissapproved and/or deleted.