"Het Luxortheater, iets ten westen van De Nederlanden van 1845 aan de noordzijde van het plein, is een door Willem Diehl ontworpen filmtheater met in de voorgevel aangebrachte reliëfs die werden gemaakt door de beeldhouwer Simon Miedema. Aan de binnenzijde zijn wandschilderingen uitgevoerd door Jaap Gidding. In 1915 werd dit luxueuze theater geopend. Het was onder andere voorzien van airconditioning, centrale verwarming en gloeilampen die gedimd konden worden. Theater Tuschinski in Amsterdam werd wat later deels ontworpen in de stijl van het Luxortheater. Bij een verbouwing van het theater in 1955 verdwenen de reliëfs aan de gevel onder een pleisterlaag. De bioscoopactiviteiten werden in 1984 gestopt, waarna het gebouw werd omgevormd tot poppodium waar regelmatig bands optraden."
(
visit link)
"De in 1874 in Assche (België) geboren, Frans A. van Laeken wilde in Arnhem een luxueus filmtheater voor de gegoede Arnhemse burgerij bouwen. Het moest meer een filmpaleis dan een filmbioscoop worden. Van Laeken had zelf in Parijs gewerkt bij de beroemde Pathé-fabrieken, in de nog geen twintig jaar oude filmindustrie. In Arnhem was hij tussen 1911 en 1913 directeur van de Palacebioscoop aan de Steenstraat.
De, in Arnhem bekende, architect Willem Diehl (1876-1959) presenteert in 1914 zijn plannen voor dit gebouw en, met ondersteuning van plaatselijke ondernemers, wordt met de bouw begonnen.
Diehl had tot die tijd in Arnhem al vele luxe woonhuizen in de Transvaalbuurt (tussen Zypendaalseweg, Sonsbeekweg, Apeldoornseweg en Sonsbeeksingel) in Art Nouveau/Jugenstil-stijl ontworpen en laten bouwen.
Op 26 mei 1915 wordt het ’Luxor-Theatre’ geopend en zowel de gevel als het interieur ademen de bedoelde luxueuze sfeer. Diehl heeft tal van kunstenaar aangetrokken om zijn plannen te realiseren.
De Rotterdamse beeldhouwer Simon Miedema was de ontwerper van o.a. fraaie reliëfs met dansende nymfen voor de voorgevel. Helaas zijn deze aardewerken platen in de jaren ’50 van de 20ste eeuw weggewerkt achter een laag beton met leiplaten. De, ook uit Rotterdam afkomstige, kunstschilder Jaap Gidding kreeg de opdracht om de diverse vertrekken, waaronder de foyer en de hal, te decoreren. De hal kreeg aan de rechterzijde o.a. een landschappelijke voorstelling met bomen, pauwen en vlakvullende beschilderingen in Chinese trant. In de foyer realiseerde Gidding wandpanelen met pauwen, vrouwen, pages en windhonden.
Theo Colenbrander (1841-1930) ontwierp de tapijten en de lopers, die werden geleverd door de NV Koninklijke Deventer Tapijtfabriek. De wandbespanningen met schermbloemen in de foyer zijn vermoedelijk van de hand van Theo Nieuwenhuis.
Het Luxortheater bestond uit twee zalen: een grote zaal direct achter de ’hall’, met een tonvorming cassetteplafond en een kleine zaal, de ‘Luxor-Room’ boven de hall. In de laatste zaal werden cabaretachtige voorstellingen (chansons, conferences, dans) gegeven.
De grote filmzaal met theaterpodium en orkestbak had zeer geavanceerde technische installatiesystemen. Zo was er centrale verwarming, werd een mechanische drukluchtventilatie (airconditioning) aangebracht en kreeg het gloeilampen (kooldraadlampen) in het plafond, die gedimd konden worden.
Arnhem en Nederland waren onder de indruk van het Luxortheater. Als Abraham Tuschinski in 1921 besluit om in Amsterdam ook een filmpaleis te bouwen, neemt hij het Luxortheater als voorbeeld. Hij neemt ook Gidding en Colenbrander in dienst om, aan het inmiddels nog beroemdere, Tuschinskitheater te werken.
Theaterdirecteur Van Laeken verwierf, door zijn Parijse connecties, het alleenrecht in Arnhem (er was ook nog een bioscoop, het Arnhemsch Theater sinds 1908, in de Ketelstraat) op de vertoning van de Pathé-films. Van Laeken leidde het Luxor-theater tot 1928.
In 1984 stopte het Luxortheater als bioscoop en werd het gebouw verkocht. De nieuwe eigenaar, Jan Damen, trekt styliste Gerda De Kruis en architect Douwe Reitsma aan voor een ingrijpende verbouwing. De vroegere bioscoop ging vanaf november 1985 fungeren als cultureel jongeren- uitgaanscentrum waarin legendarische popconcerten (The Fall, Van Halen, Therapy?, Gino Vanelli, Mothers Finest, enz.) plaatsvinden."
(
visit link)