"Kasteel Biljoen ligt tussen de Veluwe en de IJssel nabij Velp in de gemeente Rheden, in de Nederlandse provincie Gelderland. Dit cultuurhistorische Edele Huis uit de 16e eeuw werd door Karel van Gelre, hertog van Gelre en graaf van Zutphen omstreeks 1530, deels met bouwmaterialen van het nabijgelegen kasteel Overhagen gebouwd op het landgoed Broekerhof (of Broeckerhoeve), dat in 1076 door keizer Hendrik IV aan het kapittel van St.-Pieter te Utrecht was geschonken.
Bewoners en bouwkundige geschiedenis
Uit geldnood verkocht de hertog van Gelre op 1 juni 1535 het kasteel met de bijhorende heerlijke rechten aan zijn hofmeester en intendant Roelof van Lennep (1485-1546), drossaard van Middelaer. Deze liet het aan zijn zoon Carl van Lennep (1530-1567), burgemeester en schepen van Arnhem, aan zijn kleinzoon Roelof en aan zijn achterkleinzoon Johan. In 1633 erfde Cunera van Lennep tot Billion (1600-1657), aanvankelijk gehuwd met haar neef Willem van Lennep, nadien met Willem van Broeckhuysen van Barlham het kasteeldomein. Bij de dood van Cunera in 1657 werd haar dochter Johanna van Lennep de nieuwe eigenares, maar vier jaar later stierf zij kinderloos en werd Biljoen, na 126 jaar in het bezit van de familie van Lennep te zijn geweest, in 1661 verkocht aan Alexander van Spaen (1619-1692).
Deze toonde zich een bouwheer van formaat. Hij verbouwde het centrale gedeelte tot het huidige vierhoekig gebouw met vier gelijke hoektorens, die elk van barokke klokvormige helmen werden voorzien. Aan de ingang werd de poorttoren afgebroken en vervangen door een vooruit springend middengedeelte met timpaan. Alexander wist ook het kasteeldomein te vergroten met de aanhechting in 1682 van Groot Beekhuizen. Maar in 1672 vestigde koning Lodewijk XIV van Frankrijk tijdelijk zijn hoofdkwartier op Biljoen, waardoor het in tegenstelling tot vele andere kastelen, niet door het Franse leger onder bevel van maarschalk-generaal Henri de La Tour d’Auvergne (Turenne) werd platgebrand. Deze bevelhebber was immers ook hertog van Bullionium, het Ardeense Bouillon. Ongetwijfeld werd het kasteel toen omwille van zijn oorspronkelijke naam gespaard.
In 1692 werd Alexander Bernhard van Spaen de nieuwe eigenaar, en in 1696 droeg hij het kasteeldomein over aan zijn broer Frederik Willem, die na de gedwongen verkoop van Till en Moyland ook definitief op Biljoen kwam wonen. Andermaal werd het domein uitgebreid met Overhagen, Nederhagen en Rosande.
De volgende eigenaar van Biljoen was Alexander Diederik van Spaen, burgemeester van Wageningen. Maar het was zijn zoon Johan Frederik Willem (1746-1827), die het kasteeldomein Biljoen zijn internationale allures wist te geven, door zowel het interieur van het kasteel, als de tuin- en parkaanleg van Biljoen en Beekhuizen ingrijpend te wijzigen. Maar toen zijn zoon Alexander Jacob van Spaen in 1848 stierf, betekende dit het einde, na 187 jaar, van het familiebezit Biljoen.
In 1848 kocht Johan Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek, heer van Biljoen (1807-1871), kamerheer van koning Willem III der Nederlanden, het kasteel en stelde het tijdelijk ter beschikking aan Anna Paulowna, de weduwe van koning Willem II. Maar 19 jaar later verkocht hij het grootste deel van Biljoen aan een Duitse industrieel J.H.Willem Lüps, die in 1872 ook het kasteel kocht, zodat het geheel uiteindelijk behouden blijft. Gedurende vier generaties bleef het kasteeldomein eigendom van de familie Lüps, die het geheel gedurende 139 jaar goed weten te bewaren, tot de laatste mannelijke erfgenaam, Johan Hendrik Willem Lüps (1930-2006), getrouwd met kunstschilderes jkvr. Albertine Marie Isabelle Jeanne de Blocq van Scheltinga (1928-2006), in 2006 overleed.
In 2008 werd het 162 hectare grote culturele erfgoed, met de steun van de Provincie Gelderland en bijdragen van onder andere het Prins Bernhard Cultuurfonds, door de stichting Het Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen in zijn geheel verworven, zodat het in zijn oude glorie kon worden hersteld en ten behoeve van de gemeenschap bewaard blijft. Het huis en de naaste omgeving is, conform de wens van de laatste eigenaar, inmiddels weer particulier bewoond en gewoonlijk niet toegankelijk.
Interieur van het kasteel
Zes brede boogvormige trappen in blauwe hardsteen leiden naar de monumentale ingangspartij in neorenaissance stijl onder een balkon, naar een ontwerp van de Arnhemse architect Lucas Hermanus Eberson (1822-1889). De dubbele ingangsdeuren zijn voorzien van twee bronzen leeuwenkoppen met deurkloppers, vier wapenschilden en twee kronen in het timpaan. De witte inkomhal met een viervoudige Cornucopia (Hoorn des overvloeds) op het plafond, de muren afgezoomd met festoenen, kransen en guirlandes, de gezoete donkerblauwe stenen vloer, maar vooral de hoge nis met een levensgroot marmeren beeld van een nimf geven de bezoekers een overweldigende indruk. Rechts achteraan leiden veertien brede eiken treden naar een overloop met uitzicht op de vijver en het park. Ook het witte plafond van de ruime trapzaal, die toegang geeft tot de Grote (Italiaanse) Balzaal op de eerste verdieping, is rijkelijk gedecoreerd met stucwerk.
Tot het meest imposante vertrek van het kasteel wordt gerekend de Grote Balzaal, een mooi voorbeeld van neoclassicistische binnenhuisarchitectuur in de Lage Landen. Omwille van deze stuc-zaal met decoraties uit de periode 1780-1782, naar gravures van Giovanni Battista Piranesi, is het kasteel Biljoen vermaard in binnen- en buitenland. Hier treft men voorstellingen aan van onder meer het Pantheon, de Milvische Brug, de Piramide van Cestius, de Tombe van 'Caecilia Metella' nabij Rome en de tempel van de Sibylle in Tivoli.
Twee belendende kamers op de begane grond zijn voorzien van 17e-eeuwse wandtapijten. In de Herenkamer werden twee verschillende reeksen van tapijten met dieren samengevoegd tot een geheel. Het zijn werken uit het weefatelier in Delft van Maximiliaan van der Gucht, en Amsterdamse tapijten van Alexander Baert. In de naastgelegen Oude Eetkamer hangen een reeks uitzonderlijke verdures uit Vlaanderen, gesigneerd en vervaardigd omstreeks 1650 door Simon Bouwens. Ook hier is de schoorsteenmantel uit 1857 opgebouwd naar een ontwerp van Eberson, met andermaal de dubbele vermelding "Bouillion".
Noemenswaardig zijn verder: het pompeuze Salon Tante Thea (begin 20e eeuw), met uitzicht over de achterliggende vijver met eiland en park; de oude keuken met fornuis en waterpomp; de kamers voor het personeel en de 'moderne keuken', wellicht de meest bewoonbare ruimte in het kasteel Biljoen, die vrij recent door de laatste bewoners werd geïnstalleerd."
(
visit link)
Eng
"Kasteel Biljoen is located between the Veluwe and the IJssel near Velp in the municipality of Rheden, in the Dutch province of Gelderland. This cultural-historical Noble House from the 16th century was built around 1530 by Karel van Gelre, Duke of Gelre and Count of Zutphen, partly with building materials. of the nearby castle Overhagen built on the estate Broekerhof (or Broeckerhoeve), which was donated in 1076 by Emperor Hendrik IV to the chapter of St. Peter in Utrecht.
Inhabitants and architectural history
On 1 June 1535, the duke of Guelders sold the castle with the accompanying seigneurial rights to his seneschal and intendant Roelof van Lennep (1485-1546), drossaard van Middelaer, out of financial distress. He left it to his son Carl van Lennep (1530-1567), mayor and alderman of Arnhem, to his grandson Roelof and to his great-grandson Johan. In 1633 Cunera van Lennep tot Billion (1600-1657), initially married to her cousin Willem van Lennep, inherited the castle grounds to Willem van Broeckhuysen van Barlham. At the death of Cunera in 1657 her daughter Johanna van Lennep became the new owner, but four years later she died childless and Billion, after having been in the possession of the family van Lennep for 126 years, was sold in 1661 to Alexander van Spaen (1619-1692).
This turned out to be a builder of stature. He converted the central part into the current quadrangular building with four equal corner towers, each of which was fitted with baroque bell-shaped helmets. At the entrance, the gate tower was demolished and replaced by a projecting central section with a tympanum. Alexander also managed to enlarge the castle domain with the addition in 1682 of Groot Beekhuizen. But in 1672, King Louis XIV of France temporarily established his headquarters on Billion, which, unlike many other castles, prevented it from being burned down by the French army commanded by Marshal General Henri de La Tour d'Auvergne (Turenne). After all, this commander was also duke of Bullionium, the Ardennes Bouillon. No doubt the castle was then spared because of its original name.
In 1692 Alexander Bernhard van Spaen became the new owner, and in 1696 he transferred the castle domain to his brother Frederik Willem, who, after the forced sale of Till and Moyland, also came to live on Billion. Once again the domain was expanded with Overhagen, Nederhagen and Rosande.
The next owner of Billion was Alexander Diederik van Spaen, mayor of Wageningen. But it was his son Johan Frederik Willem (1746-1827) who managed to give the Billion castle domain its international allure, by radically changing both the interior of the castle and the garden and park layout of Billion and Beekhuizen. But when his son Alexander Jacob van Spaen died in 1848, this marked the end, after 187 years, of the Triljoen family estate.
In 1848, Johan Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek, lord of Biljoen (1807-1871), chamberlain of King Willem III of the Netherlands, bought the castle and temporarily made it available to Anna Paulowna, the widow of King Willem II. But 19 years later he sold most of Billion to a German industrialist J.H.Willem Lüps, who also bought the castle in 1872, so that the whole is ultimately preserved. For four generations, the castle domain remained the property of the Lüps family, who managed to preserve it well for 139 years, until the last male heir, Johan Hendrik Willem Lüps (1930-2006), married to painter Fr. Albertine Marie Isabelle Jeanne de Blocq van Scheltinga (1928-2006), died in 2006.
In 2008, with the support of the Province of Gelderland and contributions from, among others, the Prins Bernhard Cultuurfonds, the 162-hectare cultural heritage was acquired in its entirety by the foundation Het Geldersch Landschap and Geldersche Kasteelen, so that it could be restored to its former glory and preserved for the benefit of the community. The house and the surrounding area are, in accordance with the wishes of the last owner, now privately inhabited again and usually not accessible."
(
visit link)