Dutch: (English below)
Over Hans Onverseacht:
De ware naam van de enige man die tijdens de inname van Den Briel om het leven kwam is onbekend. Alleen zijn bijnaam: Hans Onversaecht, is bekend. Een naam die hij terecht heeft gekregen door zijn moed vóór en tijdens de inneming van Den Briel.
Hans Onversaecht is geboren in het land van Munster in 1547 en heeft vele jaren in Den Briel gewoond. Hij leefde in de tijd van de bloedraad en inquisitie onder Alva en rond 1570 sloot hij zich aan bij de Watergeuzen. In het jaar 1571 voer hij op het oorlogsschip de Brederode.
Hij wordt beschreven als een gedrongen, breedgeschouderd man, van gemiddelde grootte, en met een weinig rossige baard. Hij droeg een lederen overkleed en zwart linnen beenkappen. Verder was hij gewapend met een degen en een pistool. Volgens de legende - maar dat is dus niet zeker - werd Hans enkele jaren vóór de inname gevangen genomen door de Spaansgezinden en werden zijn beide oren en neus afgesneden.
Terwijl heel West-Europa gebukt ging onder de Spaanse bezetting maakten Hans en alle andere Geuzen het de Spanjaarden lastig. Zij leefden van het plunderen van schepen en steden aan de kust. Al deze mannen hadden maar één wens: de uitgeweken Prins Willem van Oranje moest naar Holland terug! Voor deze strijd zouden Hans en alle andere Geuzen zich inzetten. Voor Onversaecht was dit alles een avontuur waarvan hij had gedroomd.
Op de 30ste maart stak er een hevige storm op, een storm die de geschiedenis in heel West-Europa zou veranderen. Het lag aanvankelijk in de bedoeling naar het eiland Texel te varen. Doch door de Noord-Westerstorm bleek dit onmogelijk. Toen de vloot Egmond aan Zee was genaderd werd zij door de storm teruggedreven.
Op de eerste april in de vroege namiddag arriveerde Hans Onversaecht op een van de schepen in de monding van de Brielse Maas. Het was een schouwspel om nooit te vergeten. Heel Den Briel liep uit om dit machtige vertoon te zien. De poorten van Den Briel werden op last van de burgemeesters van de stad gesloten.
De Watergeuzen eisen van de burgemeesters van Den Briel dat zij de stad maar beter kunnen overgeven aan de Watergeuzen. De onderhandelingen vlotte niet al te best, want vooral burgemeester Koekebacker weigerde de stad over te geven aan de Watergeuzen.
Al dat getreuzel duurde de Geuzen te lang en gingen daarom alvast maar aan land. Eén van de eersten die voor de Noordpoort van de stad verscheen was de Briellenaar Hans Onversaecht. Hij wilde een de eersten zijn om zijn stad te bevrijden.
Om acht uur op deze historische dag - het was inmiddels al schemer geworden - werd het bevel gegeven tot de inname over te gaan.
Met Robol aan het hoofd werden door Hans Onversaecht en zijn maten, takken en stro aangesleept en voor de poortdeuren gelegd. Uiteindelijk werden de deuren van de poort in brand gestoken. Hoog laaiden de vlammen op maar het duurde de Geuzen te lang. Daarom haalden zij een scheepsmast om de poort te rammeien. Na een halve dag belegering en nauwelijks een half uur strijd was Den Briel veroverd, en dat zonder ook maar één slachtoffer!
Fier marcheerde Hans aan het hoofd van de stoet bij het licht van fakkels door de oude Dijkstraat waar een opgewonden bevolking hen verwelkomde.
Op dat moment, toen op de toren de oranje, blanke, bleu werd gehesen, gebeurde het. Van een der huizen in de historische Dijkstraat woei door de zware storm een dakpan naar beneden en trof onze held Hans Onversaecht. De dakpan had hem dodelijk getroffen!
Terwijl tijdens de daadwerkelijke inname geen druppel bloed vloeide, en het volk de bevrijders bejubelde - viel hoe wonderlijk - het eerste en tevens laatste slachtoffer tijdens de historische gebeurtenis.
Hans Onversaecht werd in de Sint Catharijnekerk begraven. Iets wat destijds alléén aan adellijke families werd toegestaan.
In 1583 werd een school naar Hans Onversaecht vernoemd.
Over het standbeeld:
Teus van der Berg-Been maakte in 1967 dit betonnen beeld van Hans Onversaecht. Het beeld laat zien hoe Hans er uit moet hebben gezien: "een gedrongen man met brede schouders, middelgroot, met weinig rossige baard; hij droeg een leren gewaad en zwarte linnen beenkappen, gewapend met een zwaard en een pistool". De bewapening is echter weggelaten.
Het beeld stond op de speelplaats van de voormalige OLS Hans Onversaecht (die in 1996 is opgegaan in de OBS Meester Eeuwout). Het was toen te zien vanaf de Mgr. Smitstraat. Toen de school werd gesloten in 2007 is het beeld verplaatst naar de Welleweg.
Over de beeldhouwster:
Teus van de Berg-Been is een in 1926 in Brielle geboren beeldhouwster. Ze heeft de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam doorlopen en is daarna een atelier begonnen in Haarlem. Hier heeft ze meerdere beelden gemaakt, waarvan er drie in Brielle staan.
---
English:
About Hans Onversaecht:
The true name of the only man who died during the capture of Den Briel is unknown. Only his nickname: Hans Onversaecht, is known. A name he was rightly given by his courage before and during the capture of Den Briel.
Hans Onversaecht was born in the land of Munster in 1547 and lived in Den Briel for many years. He lived during the time of the blood council and inquisition under Alva and around 1570 he joined the Water Beggars. In 1571 he sailed on the warship Brederode.
He is described as a stocky, broad-shouldered man, of medium size, with a little ruddy beard. He was wearing a leather overcoat and black linen leggings. He was also armed with a sword and a pistol. Legend has it - but that is not certain - that Hans was captured by the Spanish-minded several years before the capture and his ears and nose were cut off.
While all of Western Europe was burdened by the Spanish occupation, Hans and all other Geuzen made it difficult for the Spaniards. They lived by looting ships and towns on the coast. All these men had only one wish: the emigrated Prince William of Orange had to return to Holland! Hans and all other Geuzen would commit themselves to this battle. For Onversaecht, all this was an adventure he had dreamed of.
On March 30, a violent storm broke out, a storm that would change history across Western Europe. Initially the intention was to sail to the island of Texel. However, this proved impossible due to the North-West storm. When the fleet approached Egmond aan Zee, it was driven back by the storm.
Hans Onversaecht arrived on one of the ships in the estuary of the Brielse Maas on the first of April in the early afternoon. It was a sight to remember. All of Den Briel walked out to see this wonderful display. The gates of Den Briel were closed by order of the mayors of the city.
The Water Beggars demand from the mayors of Den Briel that they better surrender the city to the Watergeuzen. The negotiations did not go smoothly, because Mayor Koekebacker in particular refused to surrender the city to the Water Beggars.
All that dawdling took the Beggars too long and therefore went ashore. One of the first to appear in front of the Noordpoort of the city was the Briellenaar Hans Onversaecht. He wanted to be the first to liberate his city.
At eight o'clock on this historic day - it was already getting dark - the order was given to proceed to the capture.
With Robol at the head, Hans Onversaecht and his ship mates, dragged branches and straw and laid them in front of the gate doors. Finally, the doors of the gate were set on fire. The flames blazed high but it took the Beggars too long. That's why they got a ship's mast to ram the gate. After a half-day siege and barely half an hour of battle, Den Briel was conquered, and that without a single victim!
At the head of the procession, Hans marched fiercely by torches through the old Dijkstraat where an excited population welcomed them.
At that moment, when the orange, white, blue was lifted on the tower, it happened. A roof tile blew down from one of the houses in the historic Dijkstraat and hit our hero Hans Onversaecht. The roof tile had hit him deadly!
While not a drop of blood flowed during the actual ingestion, and the people applauded the liberators - how wonderfully - the first and last victims fell during the historical event.
Hans Onversaecht was buried in the Sint Catharijnekerk. Something that was only allowed to noble families at the time.
In 1583 a school was named after Hans Onversaecht.
About the statue:
Teus van der Berg-Been made this concrete statue of Hans Onversaecht in 1967. The statue shows how Hans must have looked like: "a stocky, broad-shouldered man, of medium size, with little ruddy beard; he wore a leather robe and black linen gaiters, armed with a sword and a pistol". However, the armament has been omitted.
Originally the statue was on the schoolyard of the OLS Hans Onversaecht (which was merged into the OBS Meester Eeuwout in 1996). It was visible from the Mgr. Smitstraat. After the closure of the school building in 2007, the statue was moved to the Welleweg.
About the sculptor:
Teus van de Berg-Been was born in Brielle in 1926. She completed the Academy of Visual Arts in Rotterdam and then started a studio in Haarlem. Here she made several sculptures, three of which are in Brielle.
Bron/source: Rens van Adrigem