"Overhaal" te Broekerhaven - Bovenkarspel - NL
Posted by: Hi-Bye
N 52° 41.276 E 005° 15.160
31U E 652254 N 5839937
A boat lift in Broekerhaven, a port in the IJsselmeer. Since 2014 the boat lift is a national monument.
Waymark Code: WMNQDP
Location: Noord-Holland, Netherlands
Date Posted: 04/19/2015
Views: 17
"De Overhaal", de schuitenlift aan de Broekerhaven.
In het hoofdstukje over de aanleg van de Broekerhaven in de 15de eeuw wordt al gememoreerd dat er misschien op dat moment al een overhaal is aangelegd. Een overtoom, een overhaal, een rad, het zijn verschillende verschijningsvormen van apparaten die het zelfde doel dienden: het overbruggen van het niveauverschil tussen binnen- en buitenwater. In Broekerhaven was zo'n apparaat nodig om polderschuiten in De Kolk te tillen.
Daar werd de lading, vooral tuinbouwproducten, overgeladen in schepen die ermee naar de afnemers voeren. In omgekeerde richting ging het om de aanvoer van brandstoffen en mest. In eerste instantie was er een rad. Dat blijkt ook uit de naam die Bovenkarspelders nog altijd geven aan de Overtoom, 't straatje langs de Westerwortelsloot, de vaarweg die naar de overhaal leidt: "achter 't rad" In 1995 heeft een straat in het nieuwe wijkje westelijk van De Kolk de naam Achter 't Rad gekregen.
Het rad stond op een kleihelling tussen binnen- en buitenwater. Met mankracht of met paarden werden de schepen naar het andere niveau getrokken. In de 19de eeuw is er een overhaal geplaatst die op stoom werkte De overhaal die er nu nog staat, een elektrische schuitenlift, kwam in 1923. Te laat eigenlijk; er was hem maar een kort werkzaam leven beschoren. Daarvoor zijn drie oorzaken te noemen. In 1926 verlaagden de Spoorwegen hun vrachttarieven drastisch. Daarnaast had de crisis van de dertiger jaren rampzalige gevolgen voor de tuinbouw.
Tenslotte begon de provincie Noord-Holland in de dertiger jaren op grote schaal met de aanleg van wegen. Transport over water behoorde daarmee grotendeels tot het verleden. Maar de overhaal staat er nog wel. 't Is de enige elektrische schuitenlift in Nederland. In 1993 is hij gerestaureerd. Sindsdien is hij in gebruik voor recreatieve doeleinden.
Op 14-09-2014 heeft deze lift "De Overhaal" de status Rijksmonument gekregen.
Om te zien hoe deze lift werkt kijk hier: (
visit link)